Thủy đậu bị lần 2: Hiếm gặp nhưng không thể coi thường

Thủy đậu bị lần 2 là khái niệm mới lạ đối với nhiều người. Thông thường, mỗi người chỉ bị thủy đậu một lần trong đời. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể mắc thủy đậu lần 2. Vậy thủy đậu lần 2 có thể gặp ở những trường hợp nào, có nguy hiểm không và cách điều trị, dự phòng như thế nào? Những thông tin liên quan đến thủy đậu lần 2 sẽ được cung cấp trong bài viết sau.

I. Thủy đậu có bị lần hai không?

Thủy đậu gây ra bởi virus Varicella Zoster (VZV). Thuỷ đậu là bệnh truyền nhiễm dễ lây lan trong cộng đồng, nhưng khả năng tái nhiễm rất thấp. Do khi nhiễm virus, hệ miễn dịch sinh ra lượng kháng thể đủ và tồn tại bền vững theo thời gian. Vì vậy, hầu hết những người mắc thuỷ đậu sẽ có miễn dịch với bệnh suốt đời và thuỷ đậu lần 2 rất hiếm gặp.

II. Thủy đậu bị lần hai trong trường hợp nào? Có gì nguy hiểm?

1. Một số trường hợp có nguy cơ mắc thuỷ đậu lần 2

• Lần đầu mắc thuỷ đậu khi trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi.
• Lần đầu mắc bệnh rất nhẹ: các triệu chứng không rầm rộ, mụn nước rất ít…
• Hệ miễn dịch đang suy yếu: do mắc các bệnh suy giảm miễn dịch (AIDS, viêm gan B…) hay bị ức chế miễn dịch do hoá trị trong ung thư, cấy ghép tạng…
• Một số trường hợp, lần đầu mắc thuỷ đậu là chẩn đoán sai: bệnh nhân chưa từng nhiễm virus thuỷ đậu, bác sĩ chẩn đoán sai do nhầm lẫn với những bệnh có triệu chứng tương tự như chân tay miệng, sởi, đậu mùa…

Ngoài ra, virus Varicella Zoster có khả năng khu trú trong hạch thần kinh ở trạng thái ngủ trong lần đầu mắc thuỷ đậu. Nhiều năm sau, do một số nguyên nhân khiến hệ miễn dịch người bệnh yếu đi, virus Varicella Zoster tái hoạt động và gây bệnh zona.

2. Thuỷ đậu lần 2 có nguy hiểm không?

Triệu chứng thuỷ đậu lần 2 cũng tương tự lần một: sốt nhẹ, nổi phát ban rồi hình thành các mụn nước mọc rải rác khắp cơ thể. Một số biến chứng có thể gặp khi mắc thuỷ đậu lần 2:

Viêm da có mủ do tụ cầu, liên cầu: đây là biến chứng thường gặp nhất.

• Triệu chứng: lở loét, ngứa, đau rát và có thể gây hoại tử da.
• Hậu quả: để lại những sẹo lõm, sẹo thâm gây mất thẩm mỹ trên da.

Viêm não và viêm màng não:

• Thường gặp ở trẻ em, thường xuất hiện khoảng 21 ngày sau khi phát ban, hiếm khi xảy ra trước khi phát ban. 
• Dịch não tủy có tăng protein và bạch cầu lympho.
• Triệu chứng điển hình: Nhức đầu dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, cứng cổ, mất định hướng, co giật, đờ đẫn, hôn mê…

Viêm phổi: là biến chứng nguy hiểm nhất của thủy đậu.

• Thường gặp ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai; thường bắt đầu 3-5 ngày sau khi bắt đầu phát ban.
• Triệu chứng: ho khan, ho ra máu, khó thở và tức ngực. Phim X-quang phổi có tổn thương nốt và tổn thương kẽ.
• Hậu quả: có thể dẫn đến suy hô hấp và ho ra máu. 

Thủy đậu bẩm sinh ở trẻ nếu thai phụ nhiễm thuỷ đậu lần 2:

• Xuất hiện khi mẹ bị bệnh trong vòng 5 ngày trước khi sinh hoặc trong vòng 48 giờ sau khi sinh.
• Tiên lượng bệnh: thường rất nặng và trẻ có nguy cơ tử vong cao (có thể lên tới 30%).
• Thủy đậu bẩm sinh với các biểu hiện thiểu sản chi, tổn thương sẹo trên da và não nhỏ khi sinh rất hiếm gặp.

Ngoài ra, thuỷ đậu lần 2 còn dễ gây một số biến chứng khác như viêm tủy cắt ngang, hội chứng Guillain-Barré, hội chứng Reye, viêm cơ tim, tổn thương giác mạc, viêm thận, viêm khớp, tình trạng xuất huyết, viêm cầu thận cấp… Những biến chứng này khi kết hợp với bệnh lý nền của người bệnh sẽ gây những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

III. Cách phòng ngừa thủy đậu lần 2

• Đối với trường hợp lần đầu mắc thuỷ đậu dưới 6 tháng tuổi hay lần đầu mắc bệnh rất nhẹ: cách phòng ngừa đặc hiệu là tiêm vacxin.
• Vacxin thuỷ đậu sẽ tạo miễn dịch mạnh, kích thích cơ thể sinh kháng thể đủ và bền vững để chống lại virus trong lần xâm nhập tiếp theo.
• Lịch tiêm vacxin gồm có 2 mũi:
  • Mũi 1: nên tiêm khi trẻ trên 1 tuổi.
  • Mũi 2: Trẻ 1-13 tuổi nên tiêm cách mũi đầu tối thiểu 3 tháng. Trẻ trên 13 tuổi nên tiêm cách mũi đầu tối thiểu 1 tháng.

>>> Xem bài viết: Vaccin thủy đậu tiêm mấy mũi để phòng bệnh hiệu quả nhất? 

Đối với trường hợp hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu: cần thực hiện các biện pháp phòng tránh không đặc hiệu sau:

• Tiêm globulin miễn dịch: phòng ngừa thủy đậu ở những người bị suy giảm miễn dịch khi tiếp xúc với người mắc bệnh thủy đậu.
•  Liều dùng: 0,3ml/kg, tiêm bắp một lần. Liều tiêm dao động trong khoảng 2-10 ml.
• Đeo khẩu trang, giữ khoảng cách và rửa tay khi tiếp xúc gần với người bị thủy đậu hay đồ dùng của người bệnh.
• Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân với bệnh nhân thuỷ đậu: khăn, chăn, chiếu, bàn chải đánh răng, bát đũa…
• Tăng sức sức đề kháng: bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và luyện tập thường xuyên, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch.
• Súc miệng, rửa tay thường xuyên bằng dung dịch kháng khuẩn nếu trong gia đình đang có người nhà bị thủy đậu. 

IV. Cách điều trị thủy đậu lần 2

Do nguyên nhân gây thuỷ đậu là virus Varicella Zoster, hiện tại chưa có thuốc đặc trị virus. Cho nên, điều trị thuỷ đậu lần 2 cũng tương tự lần 1, tập trung điều trị triệu chứng. 

• Nguyên tắc điều trị: điều trị triệu chứng, tránh bội nhiễm trên da kết hợp sử dụng thuốc kháng virus.
• Điều trị cụ thể: gồm 3 bước

1. Hỗ trợ giảm triệu chứng

• Sốt cao: sử dụng thuốc hạ sốt để giảm sốt: paracetamol. Chú ý không sử dụng aspirin để hạ sốt, nhằm tránh gây nên hội chứng Reye.
• Ngứa nhiều: sử dụng thuốc kháng histamin để giảm ngứa.

2. Chăm sóc tổn thương da

Mụn nước cần được vệ sinh bằng dung dịch sát khuẩn hàng ngày. Dung dịch kháng khuẩn sử dụng cần đạt các yêu cầu sau:

• Hiệu quả kháng khuẩn nhanh, mạnh.
• Không gây xót da không màu, không mùi khó chịu.
• Có thể sử dụng với mụn nước mọc ở những vùng da như niêm mạc miệng…
• Hạn chế được tối đa nguy cơ thâm và sẹo lõm

Dung dịch kháng khuẩn đáp ứng những yêu cầu trên là dung dịch kháng khuẩn ion Dizigone. Cách sử dụng bộ sản phẩm Dizigone xử lý thủy đậu: 

• Thấm dung dịch dizigone ra bông gòn/ khăn để lau toàn bộ các vị trí nổi nốt mụn thủy đậu
• Đợi dung dịch kháng khuẩn khô lại, kết hợp thoa kem Dizigone Nano Bạc.

Thực hiện 2-3 tiếng/lần để đạt hiệu quả tối ưu. Dizigone dùng được cho các nốt mụn nước ở mọi vị trí, kể cả trong khoang miệng hay vùng kín.

Ngoài ra, người bệnh thủy đậu cần lưu ý một số điều sau:

• Lau người hằng ngày bằng nước ấm và khăn sạch. Không nên tắm bằng nước lạnh để tránh bị nhiễm lạnh gây ra cảm cúm.
• Cắt móng tay cho trẻ hoặc đeo găng tay để tránh trẻ gãi mụn nước. Bởi mụn nước bị vỡ dễ bị bội nhiễm liên cầu, tụ cầu gây lở loét, hoại tử da.
• Sử dụng quần áo có chất liệu thoáng mát, mềm mại và thấm hút mồ hôi tốt cho trẻ để giảm ma sát làm tổn thương mụn nước. 
• Tổn thương da dễ tạo thâm sau khi bệnh đã khỏi. Một số kem trị thâm sẹo hiệu quả: Olavi Scar Gel, Hiruscar, Dermatix Ultra, Scar Esthetique…

3. Dùng thuốc điều trị

Thuốc kháng virus: acylclovir

• Mục đích: sử dụng cho bệnh nhân có nguy cơ
• biến chứng cao. 
• Liều lượng: viên 800mg, dùng 5 lần/ ngày trong vòng 5-7 ngày. 
• Trẻ nhỏ dưới 12 tuổi: 20mg/kg x 6 giờ/ lần.  
• Người bị suy giảm miễn dịch thường dùng đường tiêm tĩnh mạch 10-12.5mg/kg x 8 giờ/lần trong 7 ngày .

Thuốc kháng sinh:

• Đối với biến chứng viêm da có mủ do tụ cầu: sử dụng kháng sinh oxacillin (bristopen) hoặc vancomycin.
• Đối với biến chứng viêm phổi: sử dụng kháng sinh cephalosprorin thế hệ 3 (ceftazidim) hoặc nhóm quinolon (levofloxacin).

Thực hiện đúng nguyên tắc điều trị trên, bệnh nhân thuỷ đậu sẽ khỏi bệnh sau 1-2 tuần điều trị.

>>> Xem thêm: Điều trị thủy đậu theo hướng dẫn của bộ Y tế

Như vậy, thuỷ đậu có thể bị tái nhiễm lần 2 ở một số trường hợp và gây những hậu quả nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời. Hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị thuỷ đậu lần 2 tương tự thuỷ đậu lần 1. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ theo số HOTLINE: 19009482 để được tư vấn và giải đáp.

Theo viendalieu.com.vn tổng hợp.